ရေကဏ္ဍပိုင်းဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းတွေကို လျှော့ချဖို့ သိပ္ပံပညာလုံလုံလောက်လောက်ရှိပြီလား?

International Water Management Institute – IWMI ၏ အထွေထွေ ညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့် ၂၀၁၉ ဘူဒါပတ်စ် ရေညီလာခံ (Budapest Water Summit 2019) တွင် အဓိကဟောပြောသူတစ်ဦးဖြစ်သော Dr. Claudia Sadoff က "ရေကဏ္ဍပိုင်းဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းတွေကို လျှော့ချဖို့ သိပ္ပံပညာ လုံလုံလောက်လောက်ရှိပြီလား" ဟု ထိုညီလာခံမှာ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိရေအခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်ရန်နှင့် နောင်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ရေပြဿနာများကို ရှောင်လွှဲရန်အတွက် သိပ္ပံနည်းကျ တီထွင်ဖန်တီးမှုများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် ရှိပြီးသား သက်သေခိုင်လုံသော ဖြေရှင်းချက်များကို ထိထိရောက်ရောက်အသုံးချရန် အမှန်တကယ် လိုအပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း Dr. Sadoff ကအလေးပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ IWMIမှ အလေးပေးရမည့် အဓိက ဧရိယာသုံးခုမှာ အစားအစာ၊ ရာသီဥတု နှင့် ရေကဏ္ဍပိုင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု (Food, Climate & Growth) ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိုအချက်များကို ဦးစားပေးခြင်းဟာ အဓိကအချက်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အကျိုးသက်ရောက်မှုအများဆုံး ဖြစ်စေနိုင်သော သုတေသနများကိုလည်း အာရုံစိုက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း သူမက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ရေဆုံးရှုံးမှုလျှော့ချခြင်းနှင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားတိုးတက်မှု အကြောင်းပြောရာတွင် သူမက "ကျွန်မတို့မှာ စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ခိုင်လုံတဲ့ ရေချွေတာမှုနည်းပညာတွေအပြင် အရေးကြီးတဲ့ တခြားဆက်စပ်ဗဟုသုတတွေလဲရှိပါတယ်၊ မြို့ကြီးတွေမှာဆိုရင်လည်း ရေယိုစိမ့်မှုတွေကိုဖော်ထုတ် ပြင်ဆင်နိုင်တဲ့နည်းပညာတွေရှိပါတယ်"ဟု ပြောပါတယ်။ မူဝါဒအရဆိုလျှင်လည်း ရေကဏ္ဍပိုင်းတွင် စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်နိုင်သော၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကိုဖြစ်စေလျှင် အရေးယူနိုင်သော မူဝါဒများကို ဖော်ဆောင်ရန်လိုအပ်ကြောင်းပြောကြားပါတယ်။

"ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုဟာ အဓိကအချက်ပါပဲ၊ ကျွန်မတို့မှာရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို ပိုမိုနားလည်ဖို့လိုပါတယ်" ဟုသူမကဆိုပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဂြိုဟ်တုအချက်အလက်များ၊ နမူနာပုံစံငယ်များတည်ဆောက်ခြင်းနှင့် မြေပြင်အခြေပြုတိုင်းတာမှုများကို ပေါင်းစပ်၍ ရေရရှိမှုအား မည်သည့်အချိန်တွင် မည်သို့အသုံးပြုရမည်ဆိုသည့်အပြင် အချိန်နှင့်အမျှ မည်သို့ပြောင်းလဲသွားကြောင်းကိုပါ ပိုမိုနားလည်စေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြေအောက်ရေစီမံခန့်ခွဲမှုမှာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၎င်းအတွက် စီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်းမှာလည်း ရေရှည်တည်တံ့မှုအတွက်အဓိက အချက်ဖြစ်ပါတယ်။

IWMI မှ သယံဇာတနှင့် မြေသြဇာဓာတ်များကို ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာ ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အား ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော အရာများကို ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုပြီးမှ စွန့်ပစ်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ဤလုပ်ငန်းများကို မြို့ပြဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် လုပ်ဆောင်နေပြီး မကြာခင်မှာလည်း ဒုက္ခသည်စခန်းများမှာ စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ Dr. Sadoff က အသုံးပြုပြီးပစ္စည်းများအား ထပ်ခါတလဲလဲ ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်မည့် သိပ္ပံပညာကို မှန်ကန်စွာရရှိရန်သာမက စီးပွားရေးစံနမူနာများနှင့် စွန့်ပစ်ရေ ပြန်လည်အသုံးချမှုနှင့်ဆိုင်သော စည်းမျဥ်းဥပဒေများကိုပါ နားလည်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် Dr. Sadoff က "ကျွန်မတို့ဟာ ရေကဏ္ဍပိုင်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ဆက်သွယ်ရေးပိုမိုကောင်းမွန်အောင် လုပ်ရုံတင်မကဘဲ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ၊ စီးပွားရေးပညာရှင်များနဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့သူများနဲ့ပါ ဆက်သွယ်ရေးပိုမိုကောင်းမွန်အောင် လုပ်ရပါမယ်။ အဲ့ဒီအတွက် သိတဲ့အရာတွေရော မသိတဲ့အရာတွေကိုပါ ဖော်ပြပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် တတ်နိုင်သလောက် ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်ဖို့ အထောက်အကူပေးနိုင်ပြီး လိုအပ်ချက် အများဆုံးနေရာတွေမှာ သုတေသနပြုလုပ်ခြင်းတွေကို ဆက်လက်အာရုံစိုက်စေနိုင်ပါတယ်။" ဟုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အချုပ်အားဖြင့် Dr. Sadoff က "ရေကဏ္ဍပိုင်းဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းများ ရှောင်ရှားရန်အတွက် ထူးကဲသောသိပ္ပံပညာဖန်တီးရန် (၎င်းအား သတိနှင့် ပညာဖြင့်အသုံးပြုရန်)" တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ 

အဓိက ဟောပြောချက်များကို အောက်ပါ ဗီဒီယိုတွင်လည်း ဝင်ရောက်နားထောင်နိုင်ပါတယ်။

 Translated by Ma Hnin Einzali: a member of Myanmar Water Portal Translation Community 

Original Source Link: https://www.iwmi.cgiar.org/2019/10/do-we-have-enough-science-to-mitigate-water-crises/