စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို ရင္ဆိုင္ျခင္း

ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂ ရက္ေန႔သည္ ကမၻာ႔စိမ့္ေျမေဒသမ်ားေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုႏွစ္၏ ေဆာင္ပုဒ္မွာ "စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ယွဥ္တဲြဖံြ႔ၿဖိဳးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပး" ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးတို႔သည္ အက်ိဳးစီးပြားကဲြလဲြေနသည္ဟု မွတ္ယူထားၾကေသာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ ဒီေဆာင္ပုဒ္သည္ ထူးျခားေကာင္း ထူးျခားေနႏိုင္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ယခုအခါ လူအမ်ားသည္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးေၾကာင့္ စိမ့္ေျမေဒသမ်ား ပ်က္စီးကာ ဇီဝမ်ိဳးစံုမ်ိဳးကဲြမ်ား ဆံုးရႈံးျခင္း၊ စိမ့္ေျမေဒသမ်ားေၾကာင့္ အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္းေစသည့္ ေဂဟစနစ္ကို တန္ဖိုးနိမ့္က်ေစျခင္းတို ႔ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု ထင္ျမင္လ်က္ရွိ ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

နည္းလမ္းမမွန္ေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရးနည္းလမ္းမ်ားေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစ ႏိုင္သည္မွာ မွန္ပါေသာ္လည္း ကမၻာတစ္ဝွမ္းရွိ စိမ့္ေျမေဒသစိုက္ပ်ိဳးေရးသည္ လူသန္းေပါင္း မ်ားစြာ၏ စားဝတ္ေနေရးကို ေထာက္ပံ့ေပးေနသည္မွာ အမွန္တရားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ စင္စစ္ကား ကမၻာ အႏွံ႔အျပား ၌ ေရ၀ပ္ေဒသကို စိုက္ပ်ိဳးေရး အတြက္ အသံုးျပဳေနသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနၿပီျဖစ္ၿပီး လူသားတို႔၏ သမိုင္းတြင္ ပဓာနက်ေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားအား စိမ့္ေျမေဒသ စိုက္ပ်ိဳးေရးက ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ ေထာက္ပံ့ေပးေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

ဆာဟာရန္အာဖရိကတြင္ လူဦးေရတိုးပြားလာၿပီး ရာသီဥတုေျပာင္းလဲလာသည္ႏွင့္အမွ် စိမ့္ေျမေဒသသည္လည္း စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑အတြက္ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ နယ္ေျမအသစ္တစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။ ဥပမာဆိုရလွ်င္ ယခုလက္ရွိတြင္ ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတြင္ "ဒန္ဘို" ဟု ေခၚၾကေသာ ရာသီအလိုက္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ စိမ့္ေျမေဒသ စုစုေပါင္း ဟတ္တာ ၂ သိန္း ၆ေသာင္း၏ ဟတ္တာ ၂ ေသာင္းေက်ာ္ကို ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးကာ တိရစၧာန္ေမြးျမဴေရးအတြက္ စားက်က္ေျမအျဖစ္လည္း မ်ားစြာ အသံုးခ်လ်က္ ရွိပါသည္။

စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑အတြက္ စိမ့္ေျမေဒသ၏ အဓိကဆဲြေဆာင္မႈမွာ ေရအဆင့္သင့္ ရရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ား ျဖစ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ရံဖန္ရံခါသာ မိုးေရရသည့္ ေျခာက္ေသြ႕ေဒသမ်ားႏွင့္ မိုးနည္းေဒသမ်ားအတြက္ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ၊ တခါတရံ တစ္ႏွစ္လံုးႏွင့္ မိုးေခါင္သည့္အခ်ိန္တြင္ပါ ေျမဆီလႊာ အစိုဓာတ္ကို ထိန္းထားေပးႏိုင္ေသာ စိမ့္ေျမေဒသမ်ားသည္ အေသးစား စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အလြန္ အဖိုးတန္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စိမ့္ေျမေဒသ စိုက္ပ်ိဳးေရးသည္ မွန္းဆရခက္ေသာ ရာသီဥတုဆိုးရြားမႈကို ႀကံဳေတြ႔ရေလ့ရွိေသာ ေက်းလက္ေဒသမ်ားစြာအတြက္ ပဓာနက်ေသာ အခက္အခဲေျဖရွင္းမႈ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

စိမ့္ေျမေဒသမ်ား၏ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္

စိမ့္ေျမေဒသစိုက္ပ်ိဳးေရးမွ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္အား အျခား စိမ့္ေျမေဒသ ေဂဟစနစ္ဆိုင္ရာ အသံုးခ်မႈမ်ားျဖစ္ေသာ ေရသန္႔စင္ျခင္း၊ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား ရရွိျခင္း စသည္တို႔မွ ရရွိႏိုင္သည့္ အက်ိဳးအျမတ္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ျပေသာ ေလ့လာခ်က္မ်ိဳးသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အလြန္နည္းပါးေနပါေသးသည္။ သို႔ရာတြင္ ေသခ်ာတြက္ခ်က္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ က စိမ့္ေျမေဒသစိုက္ပ်ိဳးေရး၏ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္သည္ အေရးပါလွၿပီး တစ္ခါတစ္ရံတြင္ စိမ့္ေျမေဒသ၏ တစ္ခုတည္းေသာ တန္ဖိုးအရွိဆံုး အသံုးခ်မႈ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။

ဇမ္ဘီယာႏိုင္ငံ တြင္ စိမ့္ေျမ ေဒသဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၏ စုစုေပါင္းတန္ဖိုးသည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ ဂ်ီဒီပီ (စုစုေပါင္း ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္မႈ) ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ညီမွ်သည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ထိုဝန္ေဆာင္မႈ မ်ားအနက္ စိုက္ပ်ိဳးေရးသည္ အလြန္ႀကီးမားေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ပါသည္။ ထိုမွ်မက စိမ့္ေျမေဒသမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ေဒသတြင္း အဆင္းရဲႏြမ္းပါးဆံုး ျဖစ္ေသာ ျပည္သူလူထုကို ေထာက္ပံ့ေပးေနသည္ျဖစ္ရာ စိမ့္ေျမေဒသမွ ရရွိေသာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ ဂ်ီဒီပီတိုးတက္ရန္ပါဝင္လုပ္ေဆာင္မႈ အတိုင္းအတာတစ္ခုထက္ မ်ားစြာပို၍ တန္ဖိုးႀကီး ပါသည္။

စိမ့္ေျမေဒသကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား မ်ားစြာရွိေနပါေသးသည္။ နည္းလမ္းမက်ေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ကာလတိုတစ္ခုအတြက္ အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ္လည္း ထိုမွ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ ေရ၀ပ္ေဒသ ပ်က္စီးျခင္း၊ သယံ ဇာတရင္းျမစ္မ်ား ရွားပါးေလ်ာ့နည္းလာျခင္းႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး၏ မီွခိုအားထားရာျဖစ္ ေသာ ေဂဟစနစ္ ပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ လံုးဝ ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း၍ မရႏိုင္ေသာ အေျခအေနထိ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ပါ က ေရ၀ပ္ေဒသ ပ်က္စီးမႈ ေၾကာင့္ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္မ်ားလည္း ဆံုးရံႈးမည္ျဖစ္ၿပီး လူအမ်ား ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလာၾကရာမွ တစ္ဆင့္ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားလည္း ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္း ဟူေသာ အဆိုးသံသရာတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ ထိုအခါ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး၍ ထိခိုက္အလြယ္ဆံုးျဖစ္သူမ်ားအေနႏွင့္ ဆံုးရံႈးနစ္နာမႈ အမ်ားဆံုး ခံစားရမည္မွာ မလဲြဧကန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

စိမ့္ေျမေဒသ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား

မၾကာေသးခင္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမွ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားရရွိ ေစရန္အတြက္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအား လိုအပ္လာမႈမွာ မ်ားျပားလာၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြား ထိခိုက္နစ္နာမႈ မရွိသင့္ေၾကာင္း ယူဆခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း စိုက္ပ်ိဳးေရးအပါအဝင္ လူမႈစီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရး၌ လူသားတို႔အတြက္ မရွိမျဖစ္အေရးႀကီးေသာ ေဂဟစနစ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းအား ဧကန္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳရမည္ဟု လက္ခံလာသူမ်ားလည္း မ်ားျပားလာပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္မဆို မတူညီေသာ စိမ့္ေျမေဒသ အသံုးခ်မႈမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ ရရွိလာမည့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတို႔အား ဟန္ခ်က္ညီစြာ ညီတူမွ်တူျဖစ္ေစရန္မွာ မလြယ္ကူေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စိမ့္ေျမေဒသကို စီမံခန္႔ခဲြ အသံုးခ်မႈ နည္းစနစ္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳး အျပစ္မ်ားကို ခ်ိန္ကိုက္ဆန္းစစ္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

မၾကာေသးခင္က ထုတ္ေဝထားေသာ "အာဖရိကတိုက္၏ ေရ၀ပ္ေဒသ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းႏွင့္ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ အသက္ရွင္ရပ္တည္မႈ" ဟူေသာ စာအုပ္ႏွင့္ "စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ လူမ်ား" ဟူေသာ အစီရင္ခံစာတို႔တြင္ စိမ့္ေျမေဒသစိုက္ပ်ိဳးေရး၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားႏွင့္ အႏၲရာယ္မ်ားကို မီးေမာင္းထိုး ျပသထားသည္။ ထိုသို႔ ေဖာ္ျပရာတြင္ စိမ့္ေျမေဒသစီမံခန္႔ခဲြမႈအတြက္ ေဒသခံဗဟိုျပဳ ေဆာင္ရြက္ျခင္း စနစ္ကို ေထာက္ခံေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရွိရၿပီး ေဒသခံမ်ားအား မိမိတို႔၏ စိမ့္ေျမေဒသမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္အျမင္ျဖင့္ စီမံခန္႔ခဲြခြင့္ေပးရန္ အားေပးထားပါသည္။

ေဒသခံမ်ားအား စိမ့္ေျမေဒသ အစီအစဥ္ေရးဆြဲျခင္း၊ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ ျခင္းတို႔တြင္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေစ ၍ ေရ၀ပ္ေဒသမ်ားကို အသံုးခ်ခြင့္ ေပးျခင္းတို႔သည္ ေရရွည္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ အလြန္ အေရးပါပါသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေဒသခံမ်ားသည္ ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာ လက္ဆင့္ကမ္း သိရွိလာခဲ့ေသာ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားျဖင့္ စိမ့္ေျမေဒသမ်ား၏ အသံုးဝင္မႈႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြအသံုးျပဳျခင္း အေၾကာင္း ေကာင္းမြန္စြာ နားလည္ေလ့ရွိပါသည္။ ေဒသခံမ်ားေၾကာင့္ စိမ့္ေျမေဒသမ်ား အမ်ားဆံုးပ်က္စီးရသည္ဟု ထင္ၾကေသာ္လည္း စင္စစ္တြင္ ေဒသခံမ်ားအေနႏွင့္ အက်ိဳးခံစားရၿပီး တန္ဖိုးနားလည္လာလွ်င္ စိမ့္ေျမေဒသမ်ားကို ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္း ေစာင္ ့ေရွာက္ၾကမည္သာ ျဖစ္ၿပီး ထိန္းသိမ္းလာၾကၿပီလည္း ျဖစ္ပါသည္။

အာရွႏိုင္ငံမ်ား၌ ရမ္ဆာ ထိန္းသိမ္းေရး စိမ့္ေျမဒသမ်ား၏ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္းကို လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ အသံုးျပဳလ်က္ ရွိေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားပါသည္။ အာဖရိကတိုက္တြင္ ၆၆ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးတို႔ကို ယွဥ္တဲြကာ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟူေသာ အဆိုျပဳခ်က္မွာ သင့္ေတာ္လွပါသည္။ ဒီအတြက္ စိန္ေခၚမႈတစ္ခုမွာ လက္ရွိမ်ိဳးဆက္ႏွင့္ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္ ႏွစ္ခုလံုးအတြက္ ေအာင္ျမင္ေသာ ယွဥ္တဲြဖံြ႕ၿဖိဳးမႈအျဖစ္ ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

စိမ့္ေျမေဒသႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုမိုသိရွိလိုပါက-

Translated by May Myo Myint

Source Link: WLE Cigar: Addressing the wetland and agriculture conundrum