ေျမေအာက္ေရႏွင့္က်န္းမာေရး၊ (Groundwater & Health) အပိုင္း ၃
က။ ေသာက္သံုးေရအတြက္ စက္ေရတြင္းတူးရန္ ေနရာေရြးခ်ယ္ပါက ေအာက္ပါတို႔ကို အဓိကစဥ္းစားပါရန္။
၁။ မိလႅာအညစ္အေၾကးစြန္႔ကန္၊ပိုက္လိုင္းမ်ားႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၂။ အသံုးမျပဳသည့္တြင္းႏွင့္အနဲဆုံးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၃။ ျခံ၀န္းအတြင္းရိွက်င္းအိမ္သာႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာရန္
၄။ စြန္ျပစ္ပစၥည္းအမွုိက္ပံုႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၅။ သင္းခ်ိဳင္းအုပ္ဂူႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၆။ အိမ္ေမြးတိရစာၦန္ထားသည့္အေဆာက္အဦႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၇။ တိရစာၦန္အစားအစာသိုလ္ေလွာင္ထားသည့္အေဆာက္အဦႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၈။ ဆီဂါလံ(၁၀၀၀)ႏွင့္အထက္သိုလ္ေလွာင္သည့္ကန္၊(ေျမတြင္း)တို႔ႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၉။ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၅၀)ကြာေ၀းရန္
၁၀။ ေရကန္၊ေခ်ာင္းေျမာင္းစသည္တို႔ႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၃၅)ကြာေ၀းရန္
၁၁။ ေရကူးကန္(အိမ္ျခံ၀န္းအတြင္းရိွ)ႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၂၀)ကြာေ၀းရန္
၁၂။ အိမ္သံုးဆီေလွာင္ကန္(ဂါလံ-၁၀၀၀-ေအာက္)ႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၂၀)ကြာေ၀းရန္
၁၃။ လ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလိုင္းႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၁၀)ကြာေ၀းရန္
၁၄။ အိမ္အေဆာက္အဦႏွင့္အနဲဆံုးေပ(၃)ကြာေ၀းရန္ခ။ စက္ေရတြင္းမွေရကိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးပါ။
ေျမေအာက္ေရကို ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ အသံုးျပဳေနသူမ်ားသည္ မိမိတုိ႔အိမ္ရိွစက္ေရတြင္းမွ ထြက္ေသာေရ၏အအေသြးကို သိရိွရန္၊ ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO / World Health Organization) ကသတ္မွတ္ထားေသာ ေသာက္သံုး ေရအရည္အေသြးအဆင့္အတန္း၊ (Drinking Water Quality Standard) တန္းႏွင့္ခ်ိန္ထိုးျပီး အေျခခံ အခ်က္အလက္မ်ားကို သိထားရန္ျဖစ္သည္။ တႏွစ္တခါ ပံုမွန္ေရ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးသင့္ပါသည္။ က်ြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏွြးတုိင္ပင္သင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားက်န္မာေရးဓါတ္ခဲြခန္း NHL (National Health Laboratory) ၌ စမ္းသပ္စစ္ေဆးေပးသည္။
ဦးစားေပးစမ္းသပ္သင့္သည္မ်ားမွာ
(၁) ပီအိပ္(ခ်္) pH။
(၂) သံဓါတ္ Iron(Fe)။
(၃) မဂၢနီ႔ဓါတ္(Magnese(Mn))။
(၄) ဓါတ္ဆားေပ်ာ္၀င္မူ႔စုစုေပါင္း Total Dissolved Solid(TDS)။
(၅) ကလိုရိုဒ္(အငံဓါတ္/ဆားဓါတ္) Chloride(Cl-) တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ေရေကာင္းေရသန္႔ႏွင့္ လူတို႔၏ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ (Clean & Clear Water and Human Right)
(၁) အေရာင္အဆင္း အနယ္အႏွစ္အနံအရသာ တို႔ကိုျဖစ္ေစေသာရုပ္၀တၱဳမ်ား ကင္းစင္ေစျခင္း။
(၂) လူတို႔၏ စိတ္ေရာကိုယ္ပါက်န္းမာမွဳ့ကို ထိခိုက္ေစေသာဓာတ္ပစၥည္းမ်ား ကင္းစင္ေစျခင္း။
(၃) လူတို႔အား ေရာဂါရေစေသာပိုးမြွားမ်ား ကင္းစင္ေစျခင္းစသည့္ အရည္အခ်င္းသံုးရပ္ႏွင့္ျပည္စံုေသာေရကို ေရေကာင္းေရသန္႔ဟုေခၚပါသည္။ ေရသည္ကမၻာေလာကသား အားလံုးအတြက္ မရိွမျဖစ္ အေျခခံအလိုအပ္ဆံုးေသာအရာ ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ခ်စြာ ေသာက္သံုးႏွိင္ေသာေရႏွင့္ သန္႔စင္ေသာေလရရိွေရးသည္ လူသားအားလံုး အတြက္ ေမြးရာပါရပိုင္ခြင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေျမေအာက္ေရသည္ ေျမေပၚေရထက္ပမာဏ၊ အဆမ်ားစြာျဖစ္တည္ေနပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ေျမေအာက္ေရကို အဆိပ္အေတာက္၊ ေရာဂါပိုးပြားမ်ား ေပ်ာ္၀င္ညစ္ညမ္းမွဳ့မရိွေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္လက္ေစာင့္ေရွာက္ ထိမ္းသိမ္းထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မွသာ လူသားအားလံုးအတြက္ အလိုအပ္ဆံုးေသာေသာက္သံုးေရ ကိုအျမဲရယူသံုးစဲြႏွိင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
နိဂံုး (Conclusion)။
သန္႔ရွင္းေကာင္းမြွန္ေသာ ေရသည္လူသားအားလံုး၏ က်န္မာေရးႏွင့္သန္႔ရွင္းေသာ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္အေရးၾကီးေသာ၊ တန္ဘိုးရိွေသာလာဒ္တပါးျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ခ်စြာ ေသာက္သံုးႏွိင္ေသာ သန္႔စင္သည့္ေရ၊ မိလႅာႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရးသည္ လူ႔က်န္းမာေရးအတြက္ အဓိကျဖစ္သည္။ ေျမေအာက္ေရသည္ စြန္႔ျပစ္ေရဆိုးမ်ား၏ အႏၵရာယ္ကို အမ်ားဆံုးခံစားရသည္။ ျပည္သူအမ်ားက်န္းမာေနက တိုင္းျပည္စီးပြားတိုးတက္ေရး ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏွိင္ငံတြင္ေသာက္သံုးရန္ သင့္ေလ်ာ္ေသာေရ(Potable water)ေရကို (၈၃.၂%)ေသာျမိ့ဳေနလူထုႏွင့္ ေက်းလက္ေနျပည္သူ(၇၇.၆%)အသံုးျပဳေနၾကသည္။ ေကာင္းမြန္ေသာမိလႅာႏွင့္ ေရဆိုးထုတ္စနစ္ ကိုျမိ့ဳေနျပည္သူ (၈၅%)ႏွင့္ ေက်းလက္ေနျပည္သူ(၇၅%) အသံုးျပဳေနၾကေၾကာင္း က်န္းမာေရးမွတ္တမ္း၊ အစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ စြန႔္ျပစ္ေရဆိုးမ်ား စနစ္တက်စြန္႔ျပစ္ေစေရး၊ စြန္႔ျပစ္ေရဆိုးမ်ားကို စနစ္တက်သန္႔စင္ျပီး ျပန္လည္သံုးခ်ေစေရး၊ ေရႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရး၊ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားအစဥ္သန္႔စင္ေနေစေရး၊ စသည့္ ေရအေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို နုိင္ငံတ၀ွမ္း လုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေစမည္္။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ နုိင္ငံဖြံျဖိဳးေရးအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ား ျဖင့္ ေရရွည္ေကာင္းမြန္ တိုးတက္တည္ေနေရး အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္မွာ "ေျမေအာက္ေရဥပေဒ" ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာေျမေအာက္ေရအရင္းအျဖစ္ကို စနစ္တက် ထုတ္ယူသံုးစြဲႏိုင္ျခင္း၊ စနစ္တက်ကာကြယ္ျခင္းျဖင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားကဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမူ႔မ်ားအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္လာႏိုင္မည္။ ျမန္မာႏွိင္ငံသူႏိုင္ငံသားအားလံုး၊ လူမ်ိဳးမေရြး၊ ဘာသာမေရြး၊ ေျမေအာက္ေရေၾကာင့္က်န္းမာေရး၊ ေဘးဒုကၡကကင္းေ၀းေစရန္…..
(Groundwater for all: Healthy use; No Race, No Religious)
Author: Myint thein
Date: 25th Jan 2019